09 აპრილი 2020
ხორხის კიბო ონკოლოგიური დაავადებაა, რომელსაც ახასიათებს ავთვისებიანი სიმსივნური წარმონაქმნის წარმოქმნა ხორხის არაგარქოვანებული უჯრედებიდან. კიბოს აღნიშნული ფორმა ითვლება მძიმე დაავადებად და შეადგენს დაახლოებით ონკოლოგიური დაავადებების 2%-ს. ხორხის კიბო 9-ჯერ უფრო გავრცელებულია მამაკაცებში, ვიდრე ქალებში.
არსებობს აღნიშნული დაავადების გამომწვევი ფაქტორების მთელი რიგი. უფრო ხშირად ხორხის კიბოთი ავადდებიან აქტიური მწეველები, სწორედ ამიტომ, თამბაქოს მოხმარება დაავადების გამომწვევი უმთავრესი მიზეზია.
აგრეთვე, დაავადების გაჩენის ერთ-ერთი გავრცელებული მიზეზია, პირის ღრუს არასწორი მოვლა. პირის ღრუს ჰიგიენის ნორმების უგულებელყოფა ზრდის კბილებისა და ღრძილების ანთებითი დაავადებების გაჩენის რისკს. სამომავლოდ, ანთებითმა დაავადებებმა შესაძლოა მიიღოს ქრონიკული ხასიათი და გადაიზარდოს კიბოში. მათ, ვისაც აქვს მემკვიდრეობითი მიკუთვნებულობა ონკოლოგიური დაავადებების მიმართ, განსაკუთრებით დიდი ყურადღება უნდა მიაქციონ პირის ღრუს ჰიგიენას.
მავნე საწარმოო გარემოში მუშაობა შესაძლოა აგრეთვე გახდეს ხორხის კიბოს გამომწვევი მიზეზი. მავნე გარემოდ შესაძლოა მივიჩნიოთ სარემონტო, ლაქთან და საღებავებთან დაკავშირებული, ქიმიური საწარმოები და სხვა იმგვარი დაწესებულებები, სადაც ხდება მავნე ნივთიერებების სისტემატიურად დიდი რაოდენობით გამოყოფა.
სხვა გამომწვევ მიზეზებს აგრეთვე მიეკუთვნება ასაკი (50 წლიდან ზემოთ), სიმსივნის არსებობა ყელის მიდამოში და ცუდი ეკოლოგიური მდგომარეობა საცხოვრებელ ადგილას.
რაც შეეხება ხორხის კიბოს სიმპტომებს, არსებობს მთელი რიგი სიმპტომებისა, რაც შეიძლება მიანიშნებდეს ონკოლოგიურ დაავადებაზე და გახდეს დიაგნოსტიკური კვლევის ჩატარების მიზეზი. ამასთან, აღნიშნული პათოლოგია შესაძლოა სხვადასხვაგვარად გამოვლინდეს მამაკაცებსა და ქალებში. ეს დაკავშირებულია იმასთან, რომ რამდენადაც კიბოს აღნიშნული სახეობის მთავარი გამომწვევი მიზეზი თამბაქოს მოხმარებაა, და სწორედ მამაკაცები უფრო ხშირად არიან თამბაქოს მომხმარებლები, მწეველებისათვის დამახასიათებელი სიმპტომატიკა, როგორც წესი გვხვდება მამაკაცებში.
ქალებისათვის დამახასიათებელი სიმპტომები:
დაავადების ადრეულ სტადიაზე შეინიშნება შემდეგი სიმპტომები:
მამაკაცებისათვის დამახასიათებელი სიმპტომები:
მამაკაცებისათვის დამახასიათებელი სიმპტომები მოიცავს ზემოაღნიშნულ სიმპტომებს, რომლებსაც ხშირ შემთხვევაში ემატება მშრალი, შემაწუხებელი ხველა. გარდა ამისა, ნახველში საკმაოდ ხშირად შეინიშნება სისხლი. აღნიშნული სიმპტომები შესაძლოა შეცდომით აღქმული იყოს ხანგრძლივი თამბაქოს მოხმარებით გამოწვეულ სიმპტომებად, რაც იწვევს დაავადების ძალიან დაგვიანებულ დიაგნოსტიკას.
როგორც სხვა ნებისმიერი ონკოლოგიურ დაავადებას, ხორხის კიბოსაც აქვს განვითარების რამდენიმე სტადია: ნულოვანი, პირველი, მეორე, მესამე და მეოთხე სტადიები.
როგორც წესი, ნულოვან სტადიას უწოდებენ კიბოს წინარე მდგომარეობას. აღნიშნული დაავადების დიაგნოსტიკა საკმაოდ იშვიათად ხდება ნულოვან სტადიაზე, და სწორედ ამიტომ მკურნალობა ხშირად შემდგომ სტადიებზე იწყება. სამწუხაროდ ეს საგრძნობლად ამცირებს განკურნების შანსს და ერთ-ერთი მიზეზია იმისა, რომ ხორხის კიბო ერთ-ერთ ყველაზე რთულ ონკოლოგიურ დაავადებად ითვლება.
ნულოვან სტადიაზე პრაქტიკულად არ ვლინდება არანაირი სიმპტომი. ერთდერთი სიმპტომი, რომელიც შესაძლოა სიმსივნეზე მიანიშნებდეს, ყელის არეში უმნიშვნელო დისკომფორტია, რომელიც ხშირად გაციებასთან ასოცირდება. იმ შემთხვევაში, თუ მაინც მოხდა ხორხის კიბოს დიაგნოსტიკა ნულოვან სტადიაზე, დადებითი შედეგის ალბათობა დაახლოებით 95%-ია, 5 წლიანი სიცოცხლის გახანგრძლივების ჩათვლით.
აღნიშნულ სტადიაზე უკვე ვლინდება პირველი, დაავადების მეტ-ნაკლებად ცალსახა სიმპტომები. სიმპტომებს მიეკუთვნება ყელის შეშუპება და ტკივილი ყლაპვისა და ლაპარაკის დროს. აღნიშნულ ეტაპზე სიმსივნე ჯერ პატარაა და არ სცდება ხორხის ფარგლებს. მეტასტაზები არ არის გასული ორგანიზმის სხვა ნაწილებსა და სისტემებში. თუ მკურნალობა დროულად დაიწყება, ხუთწლიანი სიცოცხლის გახანგრძლივების ალბათობა 85%-ს შეადგენს.
დაავადების მეორე სტადიაზე, როგორც წესი სიმსივნე ცდება ხორხის ერთი ნაწილის ფარგლებს. იქიდან ამომდინარე, რომ ხორხისა და ყელის სხვა ნაწილები ზიანდება, აღნიშნულ სტადიაზე დაავადების მთავარი სიმპტომი ხმის ცვლილება და მეტყველების ხარისხის გაუარესებაა. იმდენად, რამდენადაც, როგორც წესი, მეორე სტადიის დროს არ ვრცელდება მეტასტაზები, განკურნებადობის ალბათობა კვლავ რჩება მაღალი - 80%.
სიმსივნე აგრძელებს ზრდას, რაც მნიშვნელოვან დისკომფორტს უქმნის პაციენტს. სახმო სიმების დაზიანებასთან ერთად, შესაძლოა პაციენტი უჩიოდეს მუდმივ ხმის ჩახლეჩვას ან ხმის საერთოდ დაკარგვას. ხორხის კიბოს მესამე სტადიის დროს, ხდება ყლაპვითი ფუნქციის მოშლა რაც მადის დაქვეითებას და წონის საგრძნობ კლებას იწვევს. განკურნებადობის ალბათობა დაბალია - დაახლოებით 50%, სწორად ჩატარებული თერაპიისა და წარმატებული რეაბილიტაციის შემთხვევაში.
აღნიშნულ სტადიაზე მეტასტაზები ვრცელდება სხვა ორგანოებსა და სისტემებში - ყველაზე ხშირად ლიმფურ სისტემაში. იმდენად, რამდენადაც სიმსივნური უჯრედები ვრცელდება სისხლიდან მთელს ორგანიზმში, განკურნება ნაკლებ სავარაუდოა. 5 წლიანი სიცოცხლის გახანგრძლივების მაჩვენებელი 20%-ია.
სიმსივნური წარმონაქმნის ადგილმდებარეობის მიხედვით განასხვავებენ ხორხის კიბოს სამ სახეობას:
ექიმები ჯერ-ჯერობით ვერ ახერხებენ ხორხის კიბოს გამომწვევი ზუსტი მიზეზების დასახელებას. მიუხედავად ამისა, მრავალრიცხოვანი კვლევების შედეგებმა გამოავლინა მთელი რიგი ფაქტორებისა, რომლებიც ხელს უწყობს აღნიშნული დაავადების განვითარებას.
როგორც აქტიური, ისე პასიური მოწევა მნიშვნელოვნად ზრდის აღნიშნული ონკოლოგიური დაავადების განვითარების რისკს. რაც უფრო სტაჟიანია მწეველი, მით უფრო მაღალია დაავადების რისკი. თუმცა, თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტის შემდეგ, აღნიშნული რისკი საგრძნობლად მცირდება.
რაც უფრო ხშირად და დიდი რაოდენობით მოიხმარს ადამიანი ალკოჰოლს, მით უფრო დიდია ხორხის კიბოს განვითარების ალბათობა, განსაკუთრებით თუ ალკოჰოლური სასმელების მოხმარებას ემატება თამბაქოს მოწევაც. ალკოჰოლური სასმელის სახეობას მნიშვნელობა არ აქვს.
მავნე საწარმოო პირობებში მუშაობა მნიშვნელოვნად ზრდის ონკოლოგიური დაავადებების განვითარების რისკს, განსაკუთრებით ზედა სასუნთქი გზების მიდამოში. რისკ-ჯგუში შედიან ადამიანები, რომლებიც მუდმივად მუშაობენ ნიკელის, გოგირდმჟავისა და ასბესტის მწარმოებელ საწარმოებში.
რაც უფრო ასაკოვანია ადამიანი, მით უფრო დიდია აღნიშნული ონკოლოგიური დაავადებით დაავადების ალბათობა. რისკ-ჯგუში შედიან 50 წლის და უფრო ასაკოვანი მამაკაცები.
ზოგიერთმა გამოკვლევამ აჩვენა, რომ ადამიანები, რომლებიც არ მოიხმარენ საკმარისი რაოდენობით ხილსა და ბოსტნეულს, უფრო მიდრეკილნი არიან ხორხის კიბოს განვითარებისაკენ.
თუკი ადამიანის საოჯახო ისტორიაში არსებობენ ადამიანები, რომლებსაც ჰქონდათ ზედა სასუნთქი გზებისა და თავის ონკოლოგიური დაავადებები, ხორხის კიბოს განვითარების ალბათობა საგრძნობლად მეტია.
უფრო ხშირად, აღნიშნული ვირუსი ასოცირდება საშვილოსნოს ყელის კიბოსთან, თუმცა ბოლო დროინდელმა გამოკვლევებმა აჩვენა, რომ ის შეიძლება ხორხის კიბოს გამომწვევი მიზეზიც გახდეს.
ხორხის კიბოს ტიპისა და სტადიის დასადგენად, გამოიყენება შემდეგი დიაგნოსტიკის მეთოდები:
ხორხის კიბო ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე აგრესიულ და სახიფათო ონკოლოგიურ დაავადებათ, იმდენად, რამდენადაც ახასიათებს სიმსივნის სწრაფი ზრდა და პირველ სტადიებზე სიმპტომების არ არსებობა. იმისათვის, რომ გაიზარდოს პაციენტის განკურნების შანსი, საჭიროა გადაუდებელი, უმაღლესი ხარისხის სამედიცინო დახმარება.
უახლესი დანადგარებისა და მოწინავე ტექნოლოგიების გამოყენებით, კავკასიის მედიცინის ცენტრის ექიმებს, რომლებმაც დააგროვეს სამუშაო გამოცდილება აშშ-სა და გერმანიის კლინიკებში, შეუძლიათ არა მარტო გაუხანგრძლივონ სიცოცხლე ხორხის კიბოთი დაავადებულ პაციენტებს, არამედ დაეხმარონ მათ სრულიად გამოჯანმრთელებაში.
მკურნალობის აღნიშნული მეთოდი ერთ-ერთ ყველაზე ძველ და ტრადიციულ მეთოდად ითვლება, მისი ეფექტიანობა დამოკიდებულია სიმსივნის სტადიასა და სახეობაზე.
კავკასიის მედიცინის ცენტრში ხორხის კიბოს ქირურგიული მკურნალობა განკურნებისა და სრულფასოვანი ცხოვრების იმედს აძლევს ბევრ პაციენტს. ონკოქირურგების პროფესიონალიზმისა და კვალიფიკაციის წყალობით, ხორხის კიბო პაციენტთა უმრავლესობისათვის აღარ წარმოადგენს განაჩენს.
სხივური თერაპია ხორხის კიბოს მკურნალობის მეთოდია, რომელიც როგორც წესი გვიანი სტადიების დროს ან ქირურგიულ მკურნალობასთან ერთად გამომიყენება. სტატისტიკის თანახმად რადიოთერაპია იყო და რჩება აღნიშნული ტიპის ონკოლოგიური დაავადებების მკურნალობის ყველაზე შედეგიან მეთოდად.
რადიოთერაპიული მკურნალობა კავკასიის მედიცინის ცენტრის ერთ-ერთი წამყვანი მიმართულებაა, რომლის დახმარებითაც, ხორხის კიბო გვიან სტადიებზეც კი ექვემდებარება მკურნალობას. კავკასიის მედიცინის ცენტრში რადიოთერაპია ტარდება უახლესი დანადგარებით, გამოცდილი ონკოქირურგების დახმარებითა და საერთაშორისო მოდელის ყველაზე მოწინავე მოთოდების გამოყენებით.